SEJARAH KOTA PURWAKARTA

NYUCRUK GALUR SAJARAH PURWAKARTA

NIM 1101507

Kelas 2 A

          Dina jaman VOC abad ka-17, kacaturkeun Sultan Mataram ngirimkeun wadyabalad tentara anu dipupuhuan ku Dalem Surabaya ka Tatar Sunda. Tujuanana pikeun meruhkeun kasultanan Banten. Di jajalaneun bèntrok jeung wadyabalad VOC, nepi ka kapaksa wadyabalad Mataram mulang deui. Sanggeus kitu, wadyabalad Mataram datang deui anu ayeuna mah dipupuhan ku Dipati Ukur. Tapi nasibna sarua, èlèh ku tentara VOC.

          Pikeun nyungkeret kakawasaan VOC, Sultan Mataram ngutus Panembahan Galuh, nya èta R.A.A. Wirasuta anu nyangking gelar Adipati Panatayuda atawa Adipati Kertabumi III pikeun ngaheuyeuk Rangkas Sumedang nu perenahna wètaneun walungan Citarum jeung ngawung kuta di Tanjungpura, Adiarsa, Parakansapi, jeung Kutatandingan. Sanggeus ngawung kuta, Adipati Kertabumi III tuluy mulang deui ke Galuh.

          Lila ti lila, ngaran Rangkas Sumedang robah jadi Karawang tina kecap karawaan, dumèh di èta wewengkon loba rawa.

          Dina taun 1656, Sultan Agung Mataram ngangkat putra Adipati Kertabumi III pikeun jeneng Dalem di Karawang kalawan dibèrè gelar Panembahan Singaperbangsa. Ari puseur dayeuh Karawang mangsa harita nya èta di Udug-udug.

          Dina taun 1679 nepi ka taun 1721 mangsa pamarèntahan R. Anom Wirasuta anu nyangking gelar R.A.A. Panatayuda, putra Panembahan Singaperbangsa, puseur dayeuh Karawangpindah ti Udug-udug ke Karawang. Ari wilayah kakawasaan Karawang harita ngawengku Cihoè atawa Cibarusah jeung Cipunagara.

          Balukar robahna kakawasaan Hindia Belanda ti pamarèntahan Belanda ka Inggris, pamarèntahan Kabupatèn Karawang tèh lumangsung ti taun 1811 nepi ka taun 1816.

          Sabudeureun taun 1819 nepi ka taun 1826, pamarèntahan Belanda mulangkeun kakawasaan ka pamarèntahan Inggris, anu cirina masrahkeun wewenang parabupati ku Gupernur Jenderal Van der Capellen. Ku kituna, Kabupatèn Karawang ngadeg deui dina taun 1820, kalawan wilayahna ngawengku wewengkon wètaneun walungan Citarum nya èta Cibèèt jeung kuloneun walungan wètaneun walungan Cipunagara, iwal onderdistrict Gendasoli anu ayeuna mah katelah Plèrèd, sabab kaasup wewengkon Kabupatèn Bandung.

          Bupati anu munggaran nyakrawati di Kabupatèn Karawang nyaèta R.A.A. Surianata ti Bogor nu katelah Dalem Santri, anu satuluyna milih puseur Kabupatèn Karawang di Wanayasa.

          Dina taun 1830, mangsa pamarèntahan Kabupatèn Karawang dicangking ku R.A Suriawinata nu katelah Dalem Sholawat, puseur dayeh Kabupaten Karawang pindah ti Wanayasa ka wewengkon Sindangkasih nu dingaranan Purwakarta. purwa hartina mimiti, Karta hartina raharja. Jadi, mangsa harita tèh Purwakarta hartina dayeuh nu ngamimitian ngawangun kartaraharjaan pikeun nu dumukna. Ari Sindangkasih tetep jadi ngaran tempat puseur dayeuh Purwakarta. ti mangsa harita metembeyan pangawangunan, di antarana Gedong Karèsidenan, Pendopo, Masjid Agung, Situ Buleud, Situ Kamojing, jeung Solokan Gedè.

          Dumasar kana besluit Gupernur Jenderal, tanggal 20 Juli 1831 Nomer 2 (lampiran1), Purwakarta resmi jadi puseur dayeuh Kabupaten Karawang. Ku kituna, tanggal 20 Juli 1831 ditetepkeun jadi titi mangsa ngadegna Purwakarta. titi mangsa èta diwewegan ku Peraturan Daèrah Nomer 2, tanggal 3 Juni 2006 ngeunaan ngadegna Purwakarta nya èta tanggal 20 Juli 1831.

          Pamarèntahan Kabupatèn Karawang anu puseur dayeuhna di Purwakarta lumangsung nepi ka taun 1949. Ku ayana Surat Keputusan Wali Negeri Pasundan Nomer 12 tanggal 29 Januari 1949, Kabupatèn Karawang di bagi dua. Karawang bagian wètan jadi Kabupatèn Purwakarta anu puseur dayeuhna di Subang, dipupuhuan ku R. M. Hasan Suria Sacakusumah. Karawang bagian kulon jadi Kabupatèn Karawang.

          Sabubarna Nagara Pasundan dina 11 Maret 1950, Pamarèntahan RI ngabebenah wilayah administratif. Dumasar Undang-undang Nomer 14 tanggal 8 Agustus 1950 ngeunaan Pembentukan Daerah Kabupatèn dalam Lingkungan Provinsi Jawa Barat, Purwakarta ditetepkeun jadi Kabupatèn anu puseur dayeuhna di Subang, dipupuhuan ku R.P. Suyono Hadipranoto miangka Bupati ti taun 1950 nepi ka taun 1958. Ari wilayahna ngawengku 5 (lima) kawadanaan nya èta: Purwakarta, Subang, Pamanukan, Ciasem, jeung Sagalaherang.

          Dina bulan Dèsèmber 1953, parainohong Purwakarta meredih ka Pamarèntahan puseur sangkan puseur dayeuh Kabupatèn Purwakarta di pindahkeun ti Subang ka Purwakarta, tapi teu dicumponan. Taun 1963, pameredih tèh robah jadi kahayang pikeun ngawangun Kabupatèn Purwakarta anyar nu puseur dayeuhna di Purwakarta. èta pameredih kakara dicumponan dina taun 1968. Dumasar Undang-undang Nomer 4 tanggal 19 Juni 1968, nya diwangun Kabupatèn Purwakarta anyar anu puseur dayeuhna di Purwakarta, jeung Kabupatèn Subang anu puseur dayeuhna di Subang.

          Kabupatèn Purwakarta ngawengku 4 (opat) kacamatan nya èta: Purwakarta, Plered, Wanayasa, jeung Campaka. Katambahan ku Dèsa Kertamanah jeung Sukasari ti Kabupatèn Karawang tur Dèsa Ciramaewah jeung Citamiang ti Kabupatèn Cianjur. Jadii kabèhna ukur 70 dèsa.

          Pikeun jeneng Kepala Daèrah Purwakarta anu masih kènèh kosong, R.H. Sunaryo Ronggowaluyo ditetepkeun nyangking kalungguhan Pejabat Bupati, sarta S. Syam jeung Mohamad Husein Syabih ditetepkeun pupuhu jeung sulur pupuhu DPRD Gotong Royong. Dua minggu ti harita tanggal 12 Juli 1968, Menteri dalam Negeri, Letnan Jenderal Basuki Rahmat ngaresmikan ngadegna Kabupatèn Purwakarta anu puseur dayeuhna di Purwakarta jeung ngistrènan R.H. Sunarya Ronggowaluyo nyangking kalungguhan Bupati Purwakarta.

CARITA RAYAT KABUPATEN PURWAKARTA SASAKALA SITU BULEUD

CARITA RAYAT

KABUPATÉN PURWAKARTA

SASAKALA SITU BULEUD

1101507

Kelas 2 A

Situ Buleud - 2012

            Kacaturkeun dina jaman Bupati R. Aria Suriawinata anu kagungan jujuluk Dalem Solawat aya ogé nu nyebut Dalem Santri, harita jeneng Bupati Kabupatén Purwakarta di Karawang. Ku lantaran Karawang sok mindeng kacaahan sabab katotog ku walungan Citarum, nya puseur dayeuh dipindahkeun ka Wanayasa.

            Sanggeus puseur dayeuh pindah ka Wanayasa, Dalem Santri boga maksud pikeun mundahkeun deui kabupatèn ka beulah lebak. Disebut lebak sotéh pédah Wanayasa pernahna aya di luhur, di suku Gunung Burangrang.

            Satuluyna Dalem Santri munajat ka Hyang Agung sita-citana tinekan. Waktu mujasmedi, Dalem Santri meunang ilapat. Saénggalna anjeunna ngageroan cutak, ayeuna mah wadana. Éta wadana dibéré pancén pikeun néangan tempat anu pantes dijadikeun puseur dayeuh kabupatén. Dina impian dalem yén tempat anu pipanteseun pikeun dijadikeun kabupatén téh nyaéta tempat anu aya kobakan cai sarta aya tangkal tanjung tilu.

            “Mamang cutak, peuting teh kaula ngimpi. Ari dina impian téh urang kabéhanana aya di hiji tempat anu pikabetaheun. Tempatna di beulah lebak, aya kobakan cai jeung tangkal tanjung tilu. Ku kituna, ayeuna kénéh mamang geura miang! Jugjug éta patempatan! Upama geus kapanggih, geuwat lapor ka kaula!” ceuk Dalem Santri harita.

            “Unjuk sumangga, kaulanun. Ayeuna kénéh Mamang seja permios bade milari éta petempatan!”

            “Pikeun batur kaueung di jalan mah ngajak waé ponggawa duaan!” ceuk Dalem Santri.

            Gancangna carita, cutak téh indit ka lebak néangan tempat saperti ani dipisaur ku Dalem Santri téa. Kaayaan harita masih kénéh leuweung geledegan. Tangkal kau jeung kakayon séjénna rembet keneh matak hésé lumaku gagancangan. Komo lebah wates tungutng kulon Wanayasa, sajaba ti rembet ku kakayon teh jalanna ogé rumpil. Atuh cutak jeung dua ponggawa téh teu sirikna nété akar-ngeumbing jangkar mapay-mapay jalan pikeun néangan tempat anu cocog jeung impian dalem.

Situ Buleud di pagi hari - 2012

            Saterusna cutak téh nepi ka hiji tempat anu masih kénéh leuweung ganggong-sima gonggong. Manéhna ngadadak nyieun heula jalan, ngabukbak leuweung. Teu lila anjog ka hiji tempat anu aya kobakan cai, tempat pangguyangan badak anu jolna ti Simpeureum jeung Cikumpay. Kitu deui di sabudeureun éta kobakan cai teh aya tangkai tanjung tilu, persis jeung impian dalem éta.

            Cutak atoheun pisan manggih éta patempatan téh, saterusna manéhna ngalaporkeun hal éta ka dalem. Geus kitu mah dalem kalayan dibarengan ku cutak ngajugjug ka éta petempatan. Sabada dibébérés éta tempat téh dingaranan Sindangkasih. Sindang hartina eureun heula, ari kasih tima kecap asih. Jadi, Sindangkasih téh hartina tempat eureun anu pikaresepeun jeung pikaasiheun.

            Nurutkeun carita, harita aya hiji lalaki tukang ngalalana nu ngaranna Purbasari. Elmu pangaweruh Purbasari estu nyongcolang nepi ka kapake ku dalem dina nguruskeun rupa-rupa pasualan. Kitu deui nalika puseur dayeuh rék dipindahkeun ti Wanayasa ka Sindangkasih, Purbasari dipented pangabisana pikeun mémérés eta patempatan.

           Purbasari dijenengkeun sutak di Sindangkasih ku Dalem Aria Suriawinata. Kaayaan Sindangkasih beuki ramé, nu dumuk ngalobaan. Sanggeus ningali kaayaan sarupa kitu, Purbasari indit deui ka beulah kaler anu ahirna anjog ka wewengkon Cikampek ayeuna.

            Kalungguhan cutak di Sindangkasih diganti ku R. Rangga Natayuda. Ari éta pangguyangan badak téa, ku cutak R. Rangga Natayuda satuluyna dibebenah dipapantes dijadikeun hiji situ. Kitu deui wewengkon di sabudeureunana dibébérés. Tempat-tempat anu tadina lungkawing dirarata, nya jleg baé jadi palataran anu kiwari jadi lemah karesidénan.

            Atuh urut pangguyang badak téa sanggeus dipapantes mah robah jadi hiji situ anu katelah ayeuna Situ Buleud téa, nu kiwari jadi salasahiji kareueus warga masarakat Kabupatén Purwakarta.

Kamis yang Padat...

Akhirnya rencana liburan ku bisa juga dilaksanakan... Ya Rabb... berilah Ridha-Mua dalam setiap langkah kami semua....

Hari ini benar-benar sibuk (sok sibuk) lho, pertama, aku harus mempersiapkan bahan talaqi, yang kedua mempersiapkan bahan ajar matematika anak kelas enam SD, yang ke tiga mempersiapkan bawaan untuk di bawa ke depok (harus ringan, karena mau di bawa keliling kota Depok! yang keempat, aku harus bebersih rumah, dan aku juga harus memastika donlotan film disney classic ku sudah complete.. ah, sudah! Alhamdulillah akhirnya punya juga film alice in wonderland.. tinggal cari sub nih... semoga ada... terakhir kali, sub Mulan agak mengecewakan... untuk bagian lagu tidak disediakan sub... :(

well, karena sekarang sudah jam 8, dan masih banyak job list yang harus dilaksanakan... sekian dulu laporanku pagi ini, sampai jumpa lagiiii..

nb. Astaghfirullah, hari ini aku mabit! belum mempersiapkan untuk mabit!! Ya Rabb... lancarkan lah agendaku hari ini... amiin yaa rabbal'alamin... :)